کاربرد الگوی فرانظری در شناخت تعیین کننده‌های رفتار فعالیت جسمانی در دانشجویان گیلان‌غرب

زمینه و هدف: الگوی فرانظری یکی از رویکردهای تئوریکی برای ارتقاء فعالیت جسمانی در افراد است که بیانگر تغییر رفتار به عنوان فرایندی است که از مراحل معینی می‌گذرد. این پژوهش با هدف شناخت تعیین‏کننده‌های رفتار فعالیت جسمانی در دانشجویان با الگوی فرانظری انجام شد. روش کار: این مطالعه مقطعی با مشارکت 200 نفر دانشجوکه با روش نمونه گیری تصادفی منظم انتخاب شدند، انجام شد. ابزار گردآوری داده‌ها پرسشنامه‌ای با سوالات: مراحل تغییر فعالیت جسمانی، خودکارآمدی، و موازنه‌ تصمیم‏گیری بود. پایایی سوالات مراحل تغییر با روش آزمون- بازآزمون دوهفته‌ای و سوالات خودکارآمدی و موازنه تصمیم‏گیری با ضریب آلفای کرونباخ تایید شدند (به ترتیب 82/0، 72/0 و 77/0). آنالیز داده‌ها با نرم افزار SPSS-19، و با استفاده از شاخص‌های مرکزی و آزمون‌های مربع کای، ANOVA، ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون انجام شد. یافته ها: بطور کلی توزیع افراد بر اساس مراحل فعالیت جسمانی بدین ترتیب بود: مرحله پیش تفکر 42%، مرحله تفکر 13%، مرحله آمادگی 15%، مرحله عمل 5/11% و مرحله نگهداشت 5/18%. میانگین فعالیت جسمانی افراد در هفته 2/161±6/150 دقیقه بود. میزان فعالیت جسمانی طی مراحل تغییر (از پیش تفکر تا نگهداشت) روندی افزایشی را نشان داد (001/0>p). مراحل تغییر، خودکارآمدی و موازنه تصمیم گیری، بطور معناداری پیش بینی کننده فعالیت جسمانی بودند (001/0>p). نتیجه‏گیری: با توجه به اهمیت سازه‌های الگوی فرانظری در پیش بینی رفتار فعالیت جسمانی، پیشنهاد می‌شود مداخلات آموزشی بر اساس این سازه‌ها بویژه برای دانشجویان مراحل غیر فعال (پیش تفکر، تفکر و آمادگی) جهت ارتقاء فعالیت جسمانی اجرا گردد.